Kurumsal Karne

Kurumsal yönetimin işlerliğini belirlemek amacıyla çok değişik yöntemler mevcuttur. Bu yöntemlerin çeşitliliği kafa karıştırabilmektedir. Hangi kurum yapısına neyin uygun olduğu, uygulamanın ne ölçüde beklentileri karşılayacağı, gerçekten yararlı olup olmadığı hep bir tartışma konusudur. Tartışılan elbette, bu tür yönetsel uygulamaların doğruluğunun kanıtlanması değil, uygulamanın o kurum için ne derece yararlı olduğu konusunda düğümlenmektedir.

Kurumsal Karne (İngilizcesi "Balanced Scorecard”) bu tür yönetsel uygulamalardan biri olarak her geçen gün iş yönetimi alanında gittikçe ilgi çekici hale geliyor. Karne lafını duyunca bunun bir öçme-değerlendirme süreci olduğunu düşünebiliriz; ama kurumsal karne uzmanları, bu uygulamanın amacının bir ölçme yapmak değil, şirket stratejisi ya da stratejilerinin bu uygulamaya dahil edilerek hedeflere ulaşmadaki işlerliğinin değerlendirildiğini ifade ediyorlar.

Kabaca baktığımızda, işin bir şeyi ölçmekten çok, bir uygulama ve yönetim felsefesinin daha en başta planlanıp, stratejilendirilmesi olduğu görülüyor zaten. Yani bunun, uygulama yapılacak kurumu bir bütün olarak ele alıp, firma vizyonunu stratejilere ve iş hedeflerine dönüştürmek amacıyla kullanılan bir yönetim yaklaşımı olduğu anlaşılıyor.

O zaman diyebiliriz ki; Kurumsal Karne ile yapılmak istenen niceliksel bir ölçüm değil, kurum stratejilerinin uygulamaya alınması ve operasyonel olarak yönetilmesi sürecine geçilmesidir.

Yöntemin candamarı, kurumsal karne uygulamasıyla, önceden başlanmış bir sürecin ölçümü değil, bizzat strateji ve hedeflerin yeniden ve baştan belirlenip, başarı etkenlerinin kurumsal yapıya yerleştirilmesi ile ilgilidir. Herşeyden önce, şirketin vizyonu ve stratejilerin belirlenmesi ile işe girişilir ve bunlara bağlı olarak kritik başarı etkenleri belirlenir. Bu etkenleri ölçmek ve kurumsal performans değerlendirmesi yapabilmek için ölçümlenebilir hedefler konulur ve bu hedeflerle eşlenecek ölçüm kriterleri seçilir.

Finansal analizler, rakamlar, tablolar, o firmanın gerçek durumunu gösteren yeterli göstergeler değillerdir; ve bu rakamlarla, en azından şu anki durumdan yola çıkarak, firmanın geleceği ile ilgili net çıkarımlar yapmak güçtür. Başka kriterler, başka etkenler de dahil edilmelidir. Kurumsal karne işte bu başka kriterleri de sürece sokan bir değerleme anlayışıdır. Burada söz konusu olan, finansal verilerin ve rakamların yanında müşteri ilişkileri, iş süreçlerinin işlerliği, yenilenme kabiliyeti, kalite, çalışanların performansı, bilgi-iletişim teknolojilerinin yeterliliği ve işlerliği gibi kurumun rakamlarla belirlenmeyen, tablolarla gösterilemeyen psikolojik değerleridir. Buna o kurumun "ruhu" bile diyebiliriz aslında. Gözle görülmeyen ama hissedilen, kuruma ait iç güç ve işlerliğin yansıması gibi.  Bilançolarda, gelir-gider tablolarında görülmeyen ama  görülebilse aktifler tarafında gösterilecek iç değerlerdir bunlar.

Kurumsal karne uzmanları bu iç değerleri 4 ana perspektif altında toplamışlardır: 

• Finansal Perspektif

• Müşteri Perspektifi

• İç süreçler Perspektifi

• Çalışanlar Perspektifi

• Kurumsal Karnenin Yararı

Ülkemizde kurumsal karne felsefesinin bir ölçüm ve derecelendirme sistemi olarak algılanmasının temelinde, belki de bu kurumsal karnenin İngilizceden yanlış çevrilmesinde yatmaktadır. "Balanced Scorecard" terimindeki balanced, doğrudan kurumsal "denge"yi ifade etmektedir ki, bu denge elbette rakamsal verilerle ölçülen bir değeri belirtmez. Firmanın, stratejileri ile yukarıda gösterdiğimiz ölçüm perspektifleriyle ne derece uyumlu olduğunu göstermektedir. Bu uyum zaten dengeyi ifade eder. Stratejilerle uyumlaşmamış perspektiflerin olduğu bir kurumda dengeden söz edemeyiz elbette. Kurumsal karne herşeyden önce bu dengeyi oluşturmak, geliştirmek ve korumakla ilgili bir yönetim felsefesidir.

Kurumsal karne uzmanları, bu yöntemin önemini, sundukları araştırmalarla ortaya koymaya çalışıyorlar. Bu araştırmalara göre, şirketlerin ancak % 10´unun stratejileri başarılı olarak hayata geçirebildiklerini, % 85´inin stratejiyi paylaşmak için ayda en fazla 1 saat zaman harcayabildikleri belirtiliyor.

Genel olarak kurumsal karne uygulaması aşağıdaki gibi planlanır ve işletilir.

• Şirket hedefleri belirlenir.

• Bu hedefe ulaşmak için hangi stratejilerin izleneceği saptanır.

• 4 perspektif içinde ayrı ayrı hangi hedeflerin seçileceği planlanır.

• Bu 4 perspektifin ölçüm kriterleri belirlenir.

• Kurumsal karne´nin nasıl değerlendirme yapılacağı belirlenir.

• Hedeflere ulaşmak için hareket planları çıkarılır.

• Sistemin takibi, güncellemesi ve yönetimi gerçekleştirilir

Kurumsal Karne ile elde edilecek yararları da şöyle özetleyebiliriz:

• Firmanın tüm kademelerini, strateji ile uyumlaştırmaya ve hepsini bir eşgüdüm halinde yürümesini sağlar.
• Firma yönetimine, kurumun ne durumda olduğu ve geleceğe yönelik hareket doğrultusunun ne olacağı konularında eşsiz bir bilgilenme olanağı sağlar.
• Firma çalışanlarına kurum vizyon ve stratejilerinin yaygınlaştırılmasını ve öğretilmesini kolaylaştırır.
• Kurum içinde etkin bir geri bildirim ağı sağlar.
• Firmanın Internet ve bilişim teknolojileri sayesinde edindiği bilgi ve verileri daha iyi işlenmesi ve değerlendirilmesini sağlar.
   

Kurumsal Karne uygulamasının belli bir başarıya ulaşması için herşeyden önce teknolojiden en iyi şekilde yararlanabilmelidir. Yoksa kağıt üzerinde yürütülen bir kurumsal karne yöntemi boşa zaman kaybından başka birşey getirmeyecektir.

Kurumsal Karne´nin bir yazılım üzerinden yürümesi ve denetlenmesi çok önemlidir. Bu şekilde hem yönetim katlarının bilgiye ulaşım kolaylığı artacak, zamandan tasarruf sağlanacaktır. Ayrıca yönetimin işlerliği, kalitesi, stratejik hedeflere ulaşma yönünde sınırsız bir analiz olanağı ve ağına sahip olunabilecektir.

Bununla birlikte, yazılım üzerinden yürüyen bir Kurumsal Karne süreci veri güvenliği ve bilginin yönetilmesi konularında sağlıklı bir altyapı sunacaktır.

Levon Alsamur
Ekim 2006 / İSTANBUL
Kaynaklar: http://www.kobitek.com; http://www.ikportal.com
 

27 Kas 2006

Kurumsal Karne

Önceki Haber

Sonraki Haber